1- Sıfır Atık Nedir ?
“Sıfır Atık”; israfın önlenmesini, kaynakların daha verimli kullanılmasını, atık oluşum sebeplerinin gözden geçirilerek atık oluşumunun engellenmesi veya minimize edilmesi, atığın oluşması durumunda ise kaynağında ayrı toplanması ve geri kazanımının sağlanmasını kapsayan atık yönetim felsefesi olarak tanımlanan bir hedeftir.
2- Sıfır atık yaklaşımının esas alınması ile sağlanacak avantajları nelerdir?
❖ Verimliliğin artması,
❖ Temiz ortam kaynaklı olarak performansın artması,
❖ İsrafın önüne geçildiğinden maliyetlerin azaltılması,
❖ Çevresel risklerin azalmasının sağlanması,
❖ Çevre koruma bilincinin kurum bünyesinde gelişmesine katkı sağlandığından çalışanların “duyarlı tüketici” duygusuna sahip olmasının sağlanması,
❖ Ulusal ve uluslararası pazarlarda kurumun “Çevreci” sıfatına sahip olmasının sağlanması, bu sayede saygınlığının arttırılmasıdır.
3- Atık takip sistemi kurulabilir mi?
Sıfır Atık Projesi’ne dahil olan kurumlar ve katılımcılar en çok atıkların ekonomiye nasıl bir katkı sunduğu konusunu merak ediyor. Bu noktada bir atık takip sistemi kurulması ve vatandaşın evde hassasiyetle ayrıştırıp, üstün bir çaba harcayarak atık toplama noktasına götürdüğü atığın akıbetini takip edebiliyor olması çok mühim. Bu konuda atıkların sahada takip edileceği sistemleri projelendirerek Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na teslim eden belediyeler mevcuttur. Üniversite-kamu işbirliği çerçevesinde bölgesel bazda insanların çevre konusundaki bilinç ve bilgi seviyesini ölçen çalışmaların yapılması da ümit verici. Sıfır Atık Projesi çevre konusundaki bilinci ve duyarlılığı artırarak geri dönüşüm yolculuğuna çok daha önce başlayan belediyelerin işini oldukça kolaylaştırmıştır. Ayrıca, çevre dostu projeler için finansman imkânları da bu proje ile artmaya devam etmektedir.
4- Sıfır Atık Sistemi Nasıl Kurulur ?
Bir kurumda sıfır atık yönetim modeli oluşturulurken öncelikle belirlenen 7 aşamalı yol haritası izlenir. Bu aşamalar sırasıyla şu şekildedir:
- Odak noktalarının belirlenmesi
- Mevcut durum tespiti
- Planlama
- İhtiyaçların belirlenmesi ve temin
- Eğitim ve Bilinçlendirme
- Uygulama
- Raporlama
5- Sıfır Atık sisteminin daha etkin çalışması için neler yapılmalı?
2019 yılı itibariyle Türkiye’de Sıfır Atık Projesi’ne dahil olan kurum sayısı 18,750 olarak biliniyor. Bu kurumlar kaynağında ayrıştırdıkları atıkları belediyelere teslim ediyor ve karşılığında atık miktarını gösteren imzalı bir makbuz alıyorlar. Bu miktarı atık yönetim sistemine kurum kendisi giriyor ve zamanla toplanan atığın ne kadar ağaç kurtardığı, ekonomiye ne kadar ham madde sağladığı gibi otomatik bir hesaplama ve grafik elde ediliyor. Ancak bu veriler kurumdan toplanan atıkların sahada tam olarak nerede ve nasıl kullanıldığı konusunda bilgi vermiyor.
Proje başlangıcında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından kurumlara bir eğitim veriliyor. Ancak ilerleyen zamanlarda da Bakanlık tarafından kurumların denetim ve kontrolünün yapılması, uygulayıcıların karşılaştıkları problemlerin kaynağında çözülmesi, işini iyi yapanların da takdir edilerek ödüllendirilmesi proje verimliliğini artırıcı bir etki yapabilir.
